• Gönüllü bağışçı dolduracağı kısa formla sisteme kayıt olur. Kan kardeşliği projemizin büyümesine katkı sağlar. Hedef 10.000.000 gönüllü bağışçı.
• Acil kan ihtiyacı olan talepçi, sisteme kendi bilgilerini girerek kayıt olur. Aynı zamanda gönüllü bağışçı da olmuş olur.
• Sorgu kriterlerini girerek kendisine en yakın bağışçıların sadece sayısına ulaşır. Hiçbir şekilde bağışçının bilgisini göremez
• 149 karakterli bir mesaj ile gönüllü bağışçılardan talepte bulunur. (Örnek mesaj: Pendik Hastanesinde yatmakta olan hastamız için çok acil 0RH+ kana ihtiyaç vardır. Kan bağışı yapmak isterseniz lütfen arayınız. 05xxxxxxxxx) Dikkat: Farklı bir mesaj içeriği kişilik haklarına saldırı olacağından suç teşkil edecektir .
• Mesaj gönderen talepçi artık kan bağışçısından gelecek olumlu yanıtı bekler. (Sistemi suistimal eden talepçi hakkkında suç duyurusunda bulunulacaktır.)
• Gönüllü bağışçıdan, kan bağışına  müsaitse  mesaja olumlu olarak dönmesi beklenir. Ama hiçbir şekilde mecbur tutulamaz.
• Bağışçı ile talepçi iletişime geçtikten sonra kan kardesim sistemi misyonunu bitirmiş demektir. Bu aşamadan sonra talepçi ve bağışçıya yönelik hiçbir yükümlülüğümüz ve sorumluluğumuz kalmamıştır.

1. Talepçi sisteme üye olur.
2. Hastasına en yakın il, ilçe ve kan grubunu seçer
3. Ulaşılan bağışçılara mesaj göndermek için durumunu 149 karakterde özetler. ( Pendik Hastanesinde yatmakta olan hastamız için çok acil 0RH+ kana ihtiyaç vardır. Kan bağışı yapmak isterseniz lütfen arayınız. 05xxxxxxxxx) şeklinde olmalıdır)
   
4. Mesajınız tüm listeye gönderilecektir.
5. Kan bağışçısı bu mesaja isterse karşılık verecektir. Kan bağışçılarımızın hiçbir şekilde kan bağışı yapma mecburiyeti yoktur.
6. Olumlu olarak geri dönen bağışçının hakları istismar edilemez ve bilgileri hiçbir şekilde talepçi tarafından kaydedilemez. Aksi durum olduğunda talepçi hakkında suç duyurusunda bulunulacaktır.
7. Gönüllülük esasıyla yürüyen bu sistemin en iyi şekilde kullanılması gerekmektedir.
   

Kemik iliğinde üretilirler. Kemik iliği gerektiğinde bu hücrelerin üretilmesini hızlandırabilir. Üçe ayrılırlar.
1) Alyuvar (Eritrosit)
2) Akyuvar (Lökosit)
3) Kan Pulcukları (Trombosit)

Alyuvar (Eritrosit)
- İçlerindeki hemoglobin sayesinde oksijen ve karbondioksit taşınmasında rol oynar.
- Kana kırmızı rengini veren hücredir.
- 1 mm3 kanda ortalama 5 milyon alyuvar bulunur.
- İnsan vücudunda 120 gün yaşar.

Akyuvar (Lökosit)
- Yabancı maddelerle veya hastalık etkenleriyle ( virüs, bakteri v. b. ) karşılaştığımızda vücudumuzu koruyan savunma hücreleridir.
- Hastalık etkeni vücudumuza girdikten sonra akyuvarlar antikor üretirler. Bu antikorlar hastalık etkenine karşı savaşırlar.
- Her bulaşıcı hastalığın pencere dönemi dediğimiz bir dönemi vardır.
- Bu dönemde hem hastalık etkeni hem de antikorlar savaş için çoğalırlar.
- Eğer bu dönemde test yapılırsa; etken belirli seviyeye gelmediği için hastalık saptanamaz.
- Akyuvarların birçok çeşidi olmakla birlikte, her çeşidin yaşam süresi farklıdır.
- 1 mm3 kanda ortalama 6 – 10 bin kadar akyuvar bulunur.

Plazma 
Kanın sıvı kısmına plazma denir. Tüm kan hücreleri bu sıvı içerisinde bulunur. Plazma;
- Su (% 92),
- Elektrolitler (sodyum, potasyum, klor v.b.),
- Albumin, globulin, immünglobulin gibi yaşamsal proteinlerden oluşur.

Normal bir insanda 5000-6000 mL (5-6 litre) kadar kan bulunmaktadır. Ortalama vücut ağırlığının % 8’ini oluşturur.

Kanın;
- % 40-50′si hücrelerden
- % 50-60‘ı sıvı kısım olan plazmadan meydana gelmektedir.

Kan; geçmişten günümüze sağlık ve yaşamın temel simgesi olarak görülmüş, modern tıpta “tek kaynağı insan olan yaşamsal bir ilaç” olarak kabul görmektedir.
Kalbe gelen kan pompalanarak, damar içinde yol alır. Kan; damarlarımızda bir nehir gibi dolaşarak vücuttaki tüm hücrelere besin ve oksijen taşır. Hormonların taşınması, hastalık etkenleriyle (virüs, bakteri v.b.) savaş, pıhtılaşma gibi birçok konuda da görevlidir.

Aynı zamanda hücreler tarafından oluşturulan karbondioksit, atık ve zehirli maddeleri de hücrelerden alarak ilgili organlara taşır.
Birincil önem taşıyan görevi oksijenin taşınmasıdır. Yeterince oksijen taşınmazsa;
- Dokular ve organların görevlerinde aksamalar olur.
- Aksamalar öncelikle yaşamsal önemi olmayan organlarda görülür (kas ve deri gibi).
- Kalp, beyin gibi doku ve organlar korunur. Oksijensizlik ilerlerse bu organ ve dokular da etkilenir.

Kan grupları anne ve babadan çocuklarına Mendel kanunlarına göre genetik olarak aktarılır. Buna göre anneden 1 ve babadan 1 gen çocuğa aktarılır. Bu Mendel çaprazlaması ile açıklanabilir: Aşağıdaki tabloda A pozitif bir anne ile B pozitif bir babanın çocuklarında görülebilecek kan grupları verilmiştir. AB, A, B ve O kan grubundan çocuklar dünyaya gelebilir.

Eğer anne veya baba AA ise buna homozigot (anneden ve babadan gelen genlerin aynı karakterde olması) denir. AO gibi bir gen dağılıma ise heterozigot (anneden ve babadan gelen genlerin farklı karakterde olması) denir. Homozigot anne ve homozigot bir babanın çocukları aynı kan grubundan olacaktır. Yan yana gelen iki gen için baskınlık (dominantlık) veya  çekiniklik (resesiflik) söz konusudur. Baskın gen çekinik genin özelliklerini baskılar ve onun özelliklerini örter. A B O sisteminde A ve B baskın O ise çekiniktir. Dolayısıyla kişi AO ise O çekinik kalır ve kişi A grubu olarak belirlenir. O grubunun özellikleri ancak OO durumunda ortaya çıkar.

Genotip: Kişinin taşıdığı gen yapısını ifade eder. A grubu bir insanın genotipi AA veya AO dır.
Fenotip: Kişinin baskın genler dolayısı ile ortaya çıkan görünümü ifade eder. Genotipi AO olan bir bireyin fenotipi A’ dır. Bir kişinin kan grubundan bahsederken onun fenotipinden bahsediliyor demektir.
Rh sisteminde de Mendel  genetiği kuralları geçerlidir. Dolayısıyla Anne ve baba Rh pozitif olsalar bile çocukları Rh negatif olabilir.

Kan transfüzyonlarının, kan grupları hakkında hiçbir bilgi olmadığı halde önceleri başarıyla sürdürülmesi dikkat çekicidir. Landois 1875’de köpek kanının başka bir cinsin kanı ile karıştırıldığında 2 dk. içerisinde hemen daima lizise (hücre parçalanması) neden olduğunu bildirmiştir. Bu çalışmadan haberdar olan Karl Landsteiner 22 kişide yaptığı çalışmada eritrosit ve serum arasındaki reaksiyonları tarif ederek 1901’de sonuçlarını yayınlamıştır. Landsteiner önceleri A, B, C olmak üzere üç kan grubu tanımladı. Sonraki yıl öğrencileri olan DeCastello ve Sturli 155 kişiyi kapsayan daha geniş bir çalışma ile kan grup sistemini A, B, O, AB olarak tanımladılar (1902). (19. yy’ın ikinci yarısında Alman bir doktorun şu sözleri şaşırtıcı değildi. Koyun kanı nakletmek için üç tane koyuna ihtiyaç vardır; ilki kanı alınan, ikincisi kanın nakledilmesine müsaade eden, üçüncüsü ise nakli gerçekleştiren olarak). 1922’de Amerika Birleşik Devletleri’ne göç eden Landsteiner 1930 yılında Nobel Tıp Ödülü’ne layık görülmüştür.

Diğer kan grup sistemleri tanımlanmadan neredeyse yarım yüzyıllık bir zaman geçmiş ve 1939’da Phillip Levine tarafından sunulan bir olgu ile Rhesus (Rh faktörünün bulunduğu maymunun adı) faktörünün varlığına dikkat çekilmiştir. Sonraki birkaç yıl içerisinde yapılan benzer çalışmalarla yeni antijen sistemleri tanımlanmıştır.

1. Bilgilendirme ve Form Doldurma :

Kan bağışı için kan merkezlerimize başvurduğunuzda, size okumanız ve doldurmanız için 4 sayfalık bir form verilir. Bu form,

1. "Kan Bağışçısı Bilgilendirme Formu" ve

2. "Kan Bağışçısı Sorgulama Formu" adında iki formdan oluşur.

Bu formda hem kan bağışı ile ilgili bilgiler yer alır, hem de gerek sizi, gerekse kanınızı alacak hastayı tıbben korumaya yönelik bazı sorular bulunur.

Sorularla veya kan bağışı ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi merkezlerimizde görevli flebotomist (Hemşire) veya Doktorlarımıza danışabilirsiniz. Bu formda size özel hayatınızla ilgili de sorular bulunmaktadır. Bunların sorulması ve sizin tarafınızdan samimiyetle cevaplanması "Güvenli Kan" açısından son derece önemlidir. Vereceğiniz cevaplar, hem etik olarak hem de yasal olarak gizli tutulur.

2. Kayıt

Kimlik ve iletişim bilgileriniz görevli hemşire tarafından sisteme kayıt edilir. Resimli, TC Kimlik Numarasını içeren ve yasal olarak geçerli bir kimlik belgesi (Ehliyet, nüfus cüzdanı, pasaport vb) ibraz etmeniz yasa gereği zorunludur. Kayıttan hemen sonra Flebotomistimiz tarafından Tansiyon, Ateş, Nabız, Vücut Ağırlığı ve hemoglobin ölçümleri yapılır.

3. Doktor Muayenesi

Kan merkezi doktorumuz, doldurduğunuz form ile birlikte tansiyon, ateş, vücut ağırlığı, nabız ve kan hemoglobin değerlerinizi inceledikten sonra sizi kısa bir fizik muayeneden geçirir. Ardından Sorgulama Formuna verdiğiniz yanıtlarla ilgili bir değerlendirme yapar. Kan bağışı için uygunsanız, kan bağış salonuna geçebilirsiniz.

Kan bağışı ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi doktorlarımıza hiç çekinmeden sorabilirsiniz.

4. Kan Bağışı İşlemi

Kan bağışı için özel olarak tasarlanmış kan alma yataklarına alınırsınız. Burada kan alma konusunda özel eğitim almış tecrübeli flebotomistlerimiz damara iğne ile girme işlemini gerçekleştirirler. Bu işlem için kullanılan iğneler steril ve tek kullanımlıktır, size kullanıldıktan sonra imha edilmek için ayrılırlar. Kan, kolunuzda bu işlem için en uygun bölge olan dirsek çukurundan alınır. Bu bölge kan alma işlemi öncesinde itinayla antiseptik solüsyonlarla temizlenerek işlem için hazır hale getirilir, steril şartlara uyularak damara iğne ile girilir. Kan verme işlemi nedeniyle herhangi bir hastalığın bağışçıya bulaşma riski yoktur. Kan alma işlemi esnasında kullanılan iğneler özel bir kesime sahiptir ve kayganlığını arttırmak için silikon ile kaplanmıştır fakat yine de sadece iğne dokuya girerken az miktarda acı hissedilir. Kan verme süresince ve sonrasında ağrı olmaz. İğnenin damara girmesini takiben kan torbası dolmaya başlar, 4-8 dakikada istenilen miktardaki kan alınmış olur. Standart olarak 450 ml kan alınır. İnsan vücudunda yaklaşık 5000-6000 ml kan vardır. Alınan bu miktardaki kan bağışçının sağlığı için her hangi bir risk oluşturmaz. Zira, bağışlamış olduğunuz kan, tüm kanınızın sadece %7-8'i kadardır.

Kan alma işlemi bittikten sonra iğne damardan çıkarılır; damar dışına küçük kanamalar olmaması için bir süre kolunuza baskı yapmanız ve yatakta yatmanız gerekecektir. Baskıyı lütfen flebotomistin size göstereceği şekilde yapınız, bu esnada iğnenin çıktığı yeri ovuşturmayınız; Kalkmak için acele etmeyiniz. Sağlığınız bizim için önemlidir.

5. İkram ve İstirahat

Kan bağışının ardından, 10-15 dakika istirahat edeceğiniz ikram bölümü başlar. Burada ikram edilen maden suyunun içilmesinde sıvı kaybının karşılanması açısından fayda vardır.

6. Kan Bağışı Sürecinden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler;

Kan bağışı günlük yaşantınızın akışında önemli bir değişikliğe yol açmayacaktır. Ancak yine de dikkat edilmesi gereken bazı konular vardır:

Sigara kullanıyorsanız kan bağışından sonra en az 30 dk geçmeden sigara içmeyiniz. Böyle bir durumda sigara kullanımı baş dönmesi, bulantı gibi şikayetlere yol açabilir.

İlk birkaç saat kan verdiğiniz kolunuzla ağır şeyler taşımayınız. Bu kanamaya neden olabilir.

İlk 4 saat boyunca her zaman olduğundan daha çok sıvı şeyler (su, kola, meyve suyu vb) almaya çalışınız.

Bir sonraki öğünden önce alkollü içecekler almayınız. Alkol vücuttan sıvı kaybını arttıracağı için şikayetlere yol açabilir.

Sporla uğraşıyorsanız kan bağışladığınız gün ağır spor faaliyetleri yapmayınız.

Kan bağışladıktan sonraki ilk 4 saat aşırı sıcak ortamlarda (hamam, sauna gibi) bulunmayınız.

Pilot, ticari araç şoförleri, tehlikeli makine operatörleri, yüksek yerlerde bedeni faaliyet gösteren meslek grupları vb.nin kan bağışladıktan sonra 24 saat işlerine ara vermeleri önerilir.

Eğer baygınlık hissi, baş dönmesi olursa bir yere uzanın veya başınızı iki dizinizin arasına alacak şekilde oturunuz.

Bu içerik metin kanver.org adresinden alınmıştır.

Kan Grupları

İnsanların kanları, alyuvarlardaki aglütinojenlerin çeşitlerine ve durumuna göre gruplandırılmıştır.
İnsan kanı temel kan grupları olarak 0 (sıfır), A, B ve AB olmak üzere dörde ayrılmıştır.
0 (sıfır) grubu kanda, alyuvarlarda aglütinojen yoktur.
A gurubu alyuvarlarda yalnız
A, B gurubu alyuvarlarda yalnız
B ve AB gurubu alyuvarlarda ise hem A hem de B aglütinojenleri bulunur.